عباسعلی آروین؛ مرتضی خداقلی؛ سوسن مؤذنی
چکیده
آویشن یکی از مهمترین گیاهان دارویی است که تعدادی از گونههای آن بومی ایران هستند. با توجه به لزوم حفظ و گسترش آویشن، نیازهای اقلیم رویشی این گیاه مورد مطالعه قرار گرفته است. برای این منظور 52 پارامتر اقلیمی مؤثر بر رویش آویشن در 30 ایستگاه هواشناسی استان اصفهان و استانهای همجوار مورد استفاده قرار گرفت. برای تعیین مهمترین عوامل ...
بیشتر
آویشن یکی از مهمترین گیاهان دارویی است که تعدادی از گونههای آن بومی ایران هستند. با توجه به لزوم حفظ و گسترش آویشن، نیازهای اقلیم رویشی این گیاه مورد مطالعه قرار گرفته است. برای این منظور 52 پارامتر اقلیمی مؤثر بر رویش آویشن در 30 ایستگاه هواشناسی استان اصفهان و استانهای همجوار مورد استفاده قرار گرفت. برای تعیین مهمترین عوامل مؤثر بر رویش آویشن از تحلیل عاملی به روش تجزیۀ مؤلفههای اصلی با دوران واریماکس استفاده شد. تعیین مناطق اقلیم رویشی گیاه آویشن با استفاده از تکنیک سلسله مراتبی، پنج ناحیۀ اقلیمی را تشخیص داد که با توجه به پارامترهای اقلیمی مؤثر، به نامهای، ناحیۀ پر بارش و سرد، نیمهخشک و سرد، خشک و بادی، خشک و ابری و خشک و گرم نامگذاری گردید. عامل دمای سرمایش با میانگین امتیاز 55/2 بیشترین تأثیر مثبت و عامل باد با میانگین 28/0- با بالاترین امتیاز منفی در پراکنش گونۀ آویشن دنایی در مناطق دارای گونه داشته است. عامل بارش با میانگین امتیاز 8/0 در رتبۀ دوم امتیاز در مناطق واجد گونه دارا میباشد. در مجموع عوامل دمای سرمایشی و بارش مهمترین عامل در رشد و پراکنش این گونه میباشد که در ناحیۀ اقلیمی پربارش و سرد و نیمهخشک سرد دارای اثر مثبت میباشد.
مرتضی خداقلی؛ راضیه صبوحی؛ مینا بیات؛ جواد معتمدی
چکیده
تعیین رژیم غذایی و خوشخوراکی گونههای مورد چرای دام، یکی از ملزومات اساسی محاسبۀ صحیح ظرفیت چرا در طرحهای مرتعداری است. برای این منظور، درصد زمان چرای گوسفند نژاد نائینی چرا کننده در مراتع استپی میمه، از گونههای گیاهی، در زمانهای مختلف فصل چرا (رشد رویشی، گلدهی، بذردهی و ریزش بذر گونههای غالب)، طی سالهای 1389- 1386، ...
بیشتر
تعیین رژیم غذایی و خوشخوراکی گونههای مورد چرای دام، یکی از ملزومات اساسی محاسبۀ صحیح ظرفیت چرا در طرحهای مرتعداری است. برای این منظور، درصد زمان چرای گوسفند نژاد نائینی چرا کننده در مراتع استپی میمه، از گونههای گیاهی، در زمانهای مختلف فصل چرا (رشد رویشی، گلدهی، بذردهی و ریزش بذر گونههای غالب)، طی سالهای 1389- 1386، توسط روش زمان سنجی (ویدیوئی)، مشخص شد. برای انجام آزمایش، در آغاز هر فصل رویش، یک رأس گوسفند نژاد نائینی بالغ (4-3 ساله) به عنوان نمایندۀ گله، نشان دار و در کل آماربرداریها سالانه از آن استفاده شد. اندازهگیری زمان چرا، با شروع فصل رویش و طی چهار مرحلۀ رشد ادامه داشت. زمان آماربرداری در هر مرحلۀ رشد، یک ساعت پس از آغاز چرای روزانه و در سه دورۀ 20 دقیقهای مستمر (تکرار آزمایش) انجام شد. دادههای درصد زمان چرای دام بر روی گونههای گیاهی، به عنوان درصد خوشخوراکی آنها در نظر گرفته شد. با در نظر گرفتن زمان تمرکز دام و گرایش چرایی دام بر روی گونههای مختلف، کلاس خوشخوراکی هر یک از گونههای گیاهی مشخص گردید. نتایج نشان داد در طول سالهای مورد بررسی، در هر شرایطی، تمرکز چرای گوسفند نژاد نائینی بر روی گونههای یکساله (گراس و فورب)، لاشبرگ، Stachys inflata، Artemisia sieberi، Stipa arabica، Noaea mucronata و Hertia angustifolia بوده است. بر مبنای نتایج، گونههای یکساله و لاشبرگ به عنوان گونههای کلاس І، گونۀ Stachys inflata به عنوان کلاس Π و گونههای Artemisia sieberi، Stipa arabica، Noaea mucronata و Hertia angustifoliaبه عنوان گونههای کلاس Ш قابل چرا معرفی میشوند. نتایج نشان داد که خوشخوراکی گونهها، متناسب با تغییر در ترکیب گیاهی در طول فصل رویش، یکسان نبود. بنابراین در نظر گرفتن کلاس یکسان خوشخوراکی برای هر یک از گونهها در مراحل مختلف رشد، صحیح نمیباشد و ضرورت دارد در شرح خدمات طرحهای مرتعداری به هنگام محاسبۀ ظرفیت چرا، به این موضوع توجه بیشتری گردد.
مرتضی خداقلی؛ راضیه صبوحی
چکیده
جنس Astragalus در حدود 4/31 درصد از مساحت استان اصفهان را در بر میگیرد. یکی از گونههای مهم این جنس در استان اصفهان Astragalus verus olivier است. در این پژوهش خصوصیات اقلیمی این گونه با هدف بررسی عناصر اقلیمی تأثیرگذار بر پراکنش آن مورد بررسی قرار گرفت. همچنین روند پارامترهای مهم اقلیمی و تأثیر آن بر زوال گونۀ گون زرد در استان اصفهان تعیین شد. بدین ...
بیشتر
جنس Astragalus در حدود 4/31 درصد از مساحت استان اصفهان را در بر میگیرد. یکی از گونههای مهم این جنس در استان اصفهان Astragalus verus olivier است. در این پژوهش خصوصیات اقلیمی این گونه با هدف بررسی عناصر اقلیمی تأثیرگذار بر پراکنش آن مورد بررسی قرار گرفت. همچنین روند پارامترهای مهم اقلیمی و تأثیر آن بر زوال گونۀ گون زرد در استان اصفهان تعیین شد. بدین منظور از 56 متغیر اقلیمی در ماههای ژانویه، مارس، ژوئیه و بازۀ سالانه مورد استفاده قرار گرفت. روش تجزیۀ مؤلفههای اصلی برای کاهش تعداد متغیرها و آزمون ناپارامتریک من-کندال برای تعیین روند پارامترهای اقلیمی به کار برده شد و نهایتاً با استفاده از همبستگی ارتباط تغییرات اقلیمی و میزان خشکیدگی گون زرد مورد بررسی قرار گرفت. بر طبق نتایج این پژوهش عامل دمای سرمایشی مهمترین و تأثیرگذارترین عامل بر رویشگاههای گونۀ گون زرد در استان اصفهان میباشد. بررسی روند متغیر دما نشان میدهد، روند متغیر میانگین دما در اکثر ماهای سال در ایستگاههای منتخب روند افزایشی داشته است. بارش در بازۀ سالانه در تمام ایستگاه به جز اردستان، اصفهان، شرق اصفهان و کبوترآباد منفی است و روند معنیداری در سطح 1 و 5 درصد مشاهده نشد. در مورد پایههای خشک شده در منطقۀ نایین درصد خشکیدگی بهطور متوسط در حدود 25 درصد گزارش شده است. جاییکه بیشترین کاهش بارش و افزایش دما رخ داده است. در منطقههای خوانسار و چادگان میزان مرگ و میر گون حدود 8 درصد گزارش شده است، اگرچه در هر دو منطقه پارامترهای دمایی و سرعت باد افزایش و مقدار بارش کاهش یافته است، ولی به نظر میرسد پتانسیل رویشی بالای منطقه مانع زوال زیاد این گونه در این دو منطقه شده است.